Περί Αποχέτευσης - Μέρος Δ

Ραφήνα συγγνώμη

Για όλους εμάς που ζήσαμε την πλημμύρα του περασμένου Φεβρουάριου, που γνωρίζουμε την περιοχή και έχουμε δει με τα μάτια μας τη λίμνη των νερών που συγκρατείται στο Πλατύ Χωράφι, καταλαβαίνουμε ότι κανένα έργο δεν στέκει εκεί αν δεν γίνουν έργα συνολικής διευθέτησης. Αν της τμηματικής οριοθέτησης ακολουθήσει τμηματική διευθέτηση για τη προστασία του ΚΕΛ, τότε όλο το νερό από το Πλατύ Χωράφι θα οδηγηθεί στην εκβολή του ρέματος στη Ραφήνα. Ένα εφιαλτικό σενάριο που όμως κάποιοι μας το επιφυλάσσουν να το ζήσουμε. Ήδη με το νερό που έπεσε τον περασμένο Φεβρουάριο χάθηκε η γέφυρα στη «Βελανιδιά», τινάχτηκε το τοιχίο στην οδό Ευβοϊκού, παρασύρθηκαν ιδιοκτησίες και πλημμύρισαν, γιατί ο όγκος του νερού έφθασε στο κρίσιμο όριο της χωρητικότητας του ρέματος. 

 

Αν λοιπόν προστεθεί και το νερό που λίμναζε στο Πλατύ χωράφι, λυπάμαι που το γράφω ως μάντης κακών, αλλά θα θρηνήσουμε θύματα πέρα από το «ξεχαρβάλωμα» των υπόλοιπων γεφυριών και των ιδιοκτησιών αριστερά και δεξιά του ρέματος. Και αν ο λόγος μου δεν σας πείθει καταφεύγω σε κάποιον ειδικό για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας. Είναι ο καθηγητής του ΕΜΠ κ. Γ. Τσακίρης, Δ/ντής του Κέντρου Εκτίμησης Φυσικών Κινδύνων και Προληπτικού Σχεδιασμού.

Διαβάστε τι έγραφε στην εφημερίδα «το Βήμα» στις 6 Σεπτεμβρίου 2009 με τον εύγλωττο τίτλο «Ραφήνα, συγγνώμη».

                «Οι τελευταίες πυρκαγιές στη ΒΑ Αττική έκαψαν για μια ακόμη φορά μεγάλες εκτάσεις της Πεντέλης φθάνοντας λίγο πάνω από το Πικέρμι και την Παλλήνη. Άμεση επίπτωση αυτής της καταστροφής είναι η αύξηση του κινδύνου πρόκλησης πλημμυρών από τα ρέματα της Πεντέλης που εκβάλλουν στο ρέμα της Ραφήνας, το οποίο αποτελεί τον κύριο αποδέκτη των απορροών των ρεμάτων αυτών και μεταφέρει τα πλημμυρικά νερά στο κόλπο της Ραφήνας. Για διάφορους λόγους τα τελευταία χρόνια παρατηρείται δραματική αύξηση των παροχών σχεδιασμού του ρέματος (παροχή 50ετίας) και σύμφωνα με πρόσφατους υπολογισμούς η παροχή στην έξοδο έχει διπλασιαστεί σε τρεις δεκαετίες. Αξίζει συνοπτικά να αναφέρουμε τους κύριους λόγους αυτής της δραματικής εξέλιξης:

α) Μεγάλη ανοικοδόμηση στην περιοχή λόγω του νέου αεροδρομίου στα Σπάτα, με αποτέλεσμα μεγάλες γεωργικές εκτάσεις να είναι σήμερα αδιαπέρατες επιφάνειες (στέγες, δρόμοι κτλ)

β)Εκτροπή της άνω λεκάνης του Ποδονίφτη προς το ρέμα Ραφήνας μέσω σήραγγας, για την αποφόρτιση του Κηφισού.

Γ)Επιβάρυνση από τα νερά της Αττικής Οδού και άλλων μεγάλων δρόμων.

Δ)Αλλεπάλληλες πυρκαγιές στην Πεντέλη το 1995, το 1998 και το 2005.

Οι τελευταίες πυρκαγιές έκαψαν περίπου το 28% της συνολικής λεκάνης απορροής του ρέματος , που είναι 140 τετραγωνικά χιλιόμετρα, επιδεινώνοντας για μια ακόμη φορά το πρόβλημα. Παρά τις παραπάνω εξελίξεις, το ρέμα Ραφήνας παραμένει χωρίς διευθέτηση, με παροχετευτικότητα πολύ μικρή σε σχέση με τα μέγιστα που υπολογίζονται.

             Ο πλημμυρικός κίνδυνος έχει αυξηθεί σημαντικά και οι ευθύνες όλων που είτε συνέτειναν στην αύξηση των παροχών είτε καθυστέρησαν ή εμπόδισαν τη διευθέτηση του ρέματος είναι μεγάλες. Κατά μια έννοια η Ραφήνα φαίνεται να σηκώνει ένα μεγάλο μέρος του βάρους της ανάπτυξης της Αττικής και των φυσικών καταστροφών της με όλα τα λάθη και τις παραλείψεις που τις γιγαντώνουν.

Ραφήνα, συγγνώμη!»

Σημειώστε ότι ο ειδήμων περί του θέματος κ. Γ. Τσακίρης, μιλά για διευθέτηση-προφανώς όλου του ρέματος- και όχι για τμηματική οριοθέτηση που πανηγυρίζουν οι «αετοί» της μελέτης για το ΚΕΛ, επειδή πήραν το ΟΚ του ΣτΕ. Φανταστείτε ότι ακόμα και αν δεν κάνουν τίποτε δηλ. τμηματική διευθέτηση που αναφέραμε πιο πάνω– όπως διαφαίνονται οι προθέσεις τους- παρά μόνο να «φυτέψουν» το ΚΕΛ, τότε πάλι αυξάνουν τις επιφάνειες που δεν είναι υδατοπερατές και ρίχνουν κι άλλο νερό στο ρέμα, αυξάνοντας γεωμετρικά τη πιθανότητα, η δραματική τελευταία φράση του κυρίου Καθηγητή «Ραφήνα, συγγνώμη!» να βγει, δυστυχώς για μας, πραγματική πολύ σύντομα.

Ας γνωρίζουμε όμως και τη γνώμη δύο άλλων γνωστών ειδικών επιστημόνων των Λ. Λαζαρίδη και Ι. Ναλμπάντη, πολιτικών μηχανικών και μελετητών υδραυλικών έργων. Διαβάστε τι είπαν σε ημερίδα του ΤΕΕ με θέμα την «Αντιπλημμυρική προστασία της Αττικής», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 2-11-2004.  Η παρουσίαση τους είχε θέμα «Αντιπλημμυρική προστασία λεκάνης ρέματος Ραφήνας» και μεταξύ άλλων τόνισαν: «Για το ρέμα Ραφήνας βασικός στόχος μιας μελλοντικής μελέτης θα πρέπει να είναι η επιδίωξη ανάσχεσης πλημμυρών στη πεδιάδα των Σπάτων και κυρίως μεταξύ των Χ.Θ. 4+300 έως 9+700, όπου θα πρέπει να αποφευχθεί η κατασκευή έργων επιτάχυνσης της ροής των πλημμυρών. Για το σκοπό αυτό, το εύρος της οριοθέτησης του ρέματος Ραφήνας εκτιμάται ότι θα πρέπει να στην περιοχή αυτή να κυμαίνεται μεταξύ 200 έως 300 μέτρων περίπου και τοπικά περισσότερο.» και σε άλλο σημείο «Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στο είδος της διευθέτησης στην πεδιάδα των Σπάτων σε μήκος 5-5,5 χλμ ώστε η σημερινή ανάσχεση πλημμυρών να μη μηδενισθεί, αλλά αν είναι δυνατόν να διατηρηθεί ή και να αυξηθεί ακόμα».

Τώρα αν θέλετε να μάθετε που είναι η Χ.Θ.(χιλιομετρική θέση) 4+300 –ναι σωστά μαντέψατε- είναι το σημείο που η Αρίωνος συναντά το ρέμα Ραφήνας, και επομένως η πεδιάδα των Σπάτων που πρέπει να διατηρηθεί ή και να αυξηθεί για την ανάσχεση πλημμυρών δεν είναι άλλη από τη περιοχή στο Πλατύ Χωράφι και προς Πικέρμι. Ελπίζω να καταλαβαίνουμε όλοι τώρα ότι αυτή η περιοχή λειτουργεί σαν «σφουγγάρι» ώστε να μην θρηνήσουμε θύματα πλημμυρών στον οικισμό της Ραφήνας. 

Τέλος λάβετε υπόψη ότι αυτά λέγονται το 2004 ενώ αυτά που διαβάσατε του κ. Τσακίρη το 2009, και είχαμε δύο μεγάλες πυρκαγιές το 2005 και 2009 χωρίς να έχει γίνει κανένα σοβαρό έργο στο ρέμα Ραφήνας. 

 Λυπάμαι αλλά πλησιάζουμε το «σημείο μηδέν», πλησιάζουμε τη στιγμή που το ρέμα θα παρασύρει τα πάντα.